Như đã trình bày ở bài viết Tiêu chuẩn về đường nét trong bản vẽ kỹ thuật thì các bản vẽ kỹ thuật dù được thực hiện bằng dụng cụ hay thiết kế trên máy vi tính đều phải tuân thủ theo những quy định thống nhất của tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế về bản vẽ kỹ thuật.
Tiêu chuẩn là những điều khoản, chỉ tiêu kỹ thuật áp dụng cho một (hoặc một nhóm) đối tượng nhằm đảm bảo thoả mãn các yêu cầu đã đề ra.
Bài viết này sẽ giới thiệu đến các bạn Tiêu chuẩn về tỉ lệ trong bản vẽ kỹ thuật theo TCVN 3-74.
Tỉ lệ của bản vẽ là tỉ số giữa kích thước đo được trên hình biểu diễn với kích thước tương ứng đo được trên vật thể.
Trong một bản vẽ kỹ thuật, các hình biểu diễn phải vẽ theo các tỉ lệ do TCVN 3-74 quy định. Cụ thể:
– Tỉ lệ nguyên hình (tỉ lệ kích thước trung thực): 1:1
– Tỉ lệ thu nhỏ : 1:2 1:2,5 1:4 1:5 1:10 1:15 1:20 …
– Tỉ lệ phóng to : 2:1 2,5:1 4:1 5:1 10:1 20:1 40:1 …
Tiêu chuẩn về tỉ lệ trong bản vẽ kỹ thuật
– Kí hiệu tỉ lệ được ghi ở ô dành riêng trong khung tên của bản vẽ và được viết theo kiểu : 1:1 ; 1:2 ; 2:1 v.v… Còn trong những trường hợp khác phải ghi theo kiểu : TL 1:1 ; TL 1:2 ; TL 2:1 …
* Chú ý: Dù bản vẽ vẽ theo tỷ lệ nào thì con số kích thước ghi trên bản vẽ vẫn là giá trị thực, không phụ thuộc vào tỷ lệ.